টিউটোৰিয়েলত স্পিয়াৰমেন সম্পৰ্কৰ মূল কথাবোৰ এটা সহজ ভাষাত ব্যাখ্যা কৰা হৈছে আৰু এক্সেলত স্পিয়াৰমেন ৰেংক সম্পৰ্ক সহগ কেনেকৈ গণনা কৰিব লাগে দেখুওৱা হৈছে।

এক্সেলত সম্পৰ্ক বিশ্লেষণ কৰাৰ সময়ত, বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে আপুনি পিয়ৰচন সম্পৰ্কৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিব। কিন্তু যিহেতু পিয়ৰচন সম্পৰ্ক সহগটোৱে দুটা চলকৰ মাজত কেৱল ৰৈখিক সম্পৰ্ক জুখিব পাৰে, সেয়েহে ই সকলো তথ্য প্ৰকাৰৰ বাবে কাম নকৰে - আপোনাৰ চলকসমূহ অৰৈখিকভাৱে শক্তিশালীভাৱে জড়িত হ'ব পাৰে আৰু তথাপিও সহগটো শূন্যৰ ওচৰত থাকিব পাৰে। এনে পৰিস্থিতিত আপুনি পিয়ৰচনৰ পৰিৱৰ্তে স্পিয়াৰমেন ৰেংক সম্পৰ্ক কৰিব পাৰে।

স্পিয়াৰমেন সম্পৰ্ক - মূল কথা

স্পিয়াৰমেন সম্পৰ্ক হৈছে ননপেৰামেট্ৰিক 'পিয়ৰচন সম্পৰ্ক সহগ'ৰ সংস্কৰণ যিয়ে দুটা চলকৰ মাজৰ সংযোগৰ মাত্ৰা জুখিব পাৰে চলকসমূহ। ৰৈখিক মানে এটা সম্পৰ্ক যেতিয়া দুটা চলক একে দিশত স্থিৰ হাৰত সলনি হয়।

স্পিয়াৰমেন ৰেংক সম্পৰ্ক এ ৰেংক কৰা মানসমূহৰ মাজত একস্বৰ সম্পৰ্ক মূল্যায়ন কৰে। একস্বৰীয় সম্পৰ্কত চলকবোৰো একেলগে সলনি হোৱাৰ প্ৰৱণতা থাকে, কিন্তু স্থিৰ হাৰত সলনি হোৱাটো বাধ্যতামূলক নহয়।

স্পিয়াৰমেন সম্পৰ্ক কেতিয়া কৰিব লাগে

স্পিয়াৰমেন সম্পৰ্ক বিশ্লেষণ যিকোনো এটাতে ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে নিম্নলিখিতয'ত পিয়ৰচন সম্পৰ্কৰ অন্তৰ্নিহিত ধাৰণাসমূহ পূৰণ নহয়:

1. যদি আপোনাৰ তথ্যই অৰৈখিক সম্পৰ্ক প্ৰদৰ্শন কৰে বা সাধাৰণতে বিতৰণ কৰা নহয়।
2. যদি অন্ততঃ এটা চলক ক্ৰমিক । যদি আপোনাৰ মানসমূহক "প্ৰথম, দ্বিতীয়, তৃতীয়..." ক্ৰমত স্থাপন কৰিব পাৰি, আপুনি ক্ৰমিক তথ্যৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিছে।
3. যদি উল্লেখযোগ্য আউটলাইয়াৰ আছে। পিয়ৰচন সম্পৰ্কৰ দৰে নহয়, স্পিয়াৰমেন সম্পৰ্ক আউটলাইয়াৰৰ প্ৰতি সংবেদনশীল নহয় কাৰণ ই ৰেংকসমূহত গণনা কৰে, গতিকে প্ৰকৃত মানৰ মাজৰ পাৰ্থক্যৰ অৰ্থ নাই।

উদাহৰণস্বৰূপে, আপুনি স্পিয়াৰমেন সম্পৰ্ক ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে তলত দিয়া প্ৰশ্নবোৰৰ উত্তৰ বিচাৰিবলৈ:

• উচ্চ পৰ্যায়ৰ শিক্ষা থকা লোকসকলে পৰিৱেশৰ প্ৰতি অধিক চিন্তিত নেকি?
• এজন ৰোগীৰ লক্ষণৰ সংখ্যা তেওঁলোকৰ ইচ্ছাৰ সৈতে জড়িত নেকি? ঔষধ খাবলৈ?

স্পিয়াৰমেন সম্পৰ্ক সহগ

পৰিসংখ্যাত স্পিয়াৰমেন সম্পৰ্ক সহগ ক হয় r _s দ্বাৰা প্ৰতিনিধিত্ব কৰা হয় বা গ্ৰীক আখৰ ρ ("rho"), যাৰ বাবে ইয়াক প্ৰায়ে স্পিয়াৰমেনৰ rho বুলি কোৱা হয়।

স্পিয়াৰমেন ৰেংক সম্পৰ্ক সহগটোৱে দুয়োটাকে জুখিব পাৰে তথ্যৰ ৰেংকসমূহৰ মাজৰ সম্পৰ্কৰ শক্তি আৰু দিশ। ই -১ৰ পৰা ১লৈকে যিকোনো মান হ’ব পাৰে, আৰু সহগটোৰ নিৰপেক্ষ মান যিমানেই ১ৰ ওচৰ চাপিব সিমানেই সম্পৰ্কটো শক্তিশালী হ’ব:

• 1 এটা নিখুঁত ধনাত্মকসম্পৰ্ক
• -1 এটা নিখুঁত ঋণাত্মক সম্পৰ্ক
• 0 কোনো সম্পৰ্ক নাই

স্পিয়াৰমেন ৰেংক সম্পৰ্ক সূত্ৰ

আছে বা আছে তাৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে ৰেংকিঙত কোনো সম্পৰ্ক নাই (দুটা বা তাতকৈ অধিক পৰ্যবেক্ষণৰ বাবে একে ৰেংক নিযুক্ত কৰা হয়), স্পিয়াৰমেন সম্পৰ্ক সহগটো তলৰ সূত্ৰসমূহৰ এটাৰে গণনা কৰিব পাৰি।

যদি কোনো বন্ধ ৰেংক নাই , এটা সৰল সূত্ৰই কৰিব:

ক’ত:

• d _i হৈছে পাৰ্থক্য ৰেংকৰ যোৰৰ মাজত
• n হৈছে পৰ্যবেক্ষণৰ সংখ্যা

টাইড ৰেংক ৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিবলৈ, স্পিয়াৰমেন সম্পৰ্কৰ সম্পূৰ্ণ সংস্কৰণ সূত্ৰ ব্যৱহাৰ কৰিব লাগিব, যিটো পিয়ৰচনৰ r:

য'ত:

• R(x) আৰু R(y)ৰ অলপ পৰিৱৰ্তিত সংস্কৰণ ) হৈছে x আৰু y চলকসমূহৰ ৰেংক
• R(x) আৰু R(y) হৈছে গড় ৰেংক

CORREL ফাংচনৰ সৈতে Excel ত Spearman correlation কেনেকৈ গণনা কৰিব

দুখৰ বিষয় যে Excel ত Spea গণনাৰ বাবে এটা inbuilt ফাংচন নাই rman ৰেংক সম্পৰ্ক সহগ। কিন্তু তাৰ অৰ্থ এইটো নহয় যে ওপৰৰ সূত্ৰবোৰেৰে মগজুক ৰেক কৰিব লাগিব। এক্সেলক অলপ হেঁচা মাৰি ধৰিলে আমি স্পিয়াৰমেন কোৰিলেচন কৰাৰ বহুত সহজ উপায় উলিয়াব পাৰো।

উদাহৰণস্বৰূপে, আমাৰ শাৰীৰিক কাৰ্যকলাপৰ লগত আমাৰ ৰক্তচাপৰ কোনো সম্পৰ্ক আছে নেকি সেইটো জানিবলৈ চেষ্টা কৰোঁ আহক। খ স্তম্ভত আমাৰ ওচৰত একে বয়সৰ ১০ জন পুৰুষে কটোৱা মিনিটৰ সংখ্যা আছেদৈনিক জিমত, আৰু স্তম্ভ C ত, আমাৰ তেওঁলোকৰ চিষ্টোলিক ৰক্তচাপ থাকে।

এক্সেলত স্পিয়াৰমেন সম্পৰ্ক সহগ বিচাৰিবলৈ, এই পদক্ষেপসমূহ কৰক:

1. আপোনাৰ তথ্য ৰেংক কৰক

   যিহেতু স্পিয়াৰমেন সম্পৰ্কই দুটা চলকৰ মাজৰ সম্পৰ্কসমূহ সিহতৰ ৰেংকৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি মূল্যায়ন কৰে, আপুনি আপোনাৰ উৎস তথ্য ৰেংক কৰিব লাগিব। এইটো Excel RANK.AVG ফাংচন ব্যৱহাৰ কৰি দ্ৰুতভাৱে কৰিব পাৰি।

   প্ৰথম চলক (শাৰীৰিক কাৰ্য্যকলাপ) ৰেংক কৰিবলৈ, তলৰ সূত্ৰটো D2 ত দিয়ক আৰু তাৰ পিছত ইয়াক D11:

   লৈ তললৈ টানি নিয়ক =RANK.AVG(B2,$B$2:$B$11,0)

   দ্বিতীয় চলকটোক (ৰক্তচাপ) ৰেংক কৰিবলৈ, তলৰ সূত্ৰটো E2 কোষত ৰাখক আৰু ইয়াক স্তম্ভটোৰ তলত কপি কৰক:

   =RANK.AVG(C2,$C$2:$C$11,0)

   সূত্ৰসমূহে সঠিকভাৱে কাম কৰিবলৈ , অনুগ্ৰহ কৰি নিৰপেক্ষ ঘৰ প্ৰসংগসমূহৰ সৈতে পৰিসীমাসমূহ লক কৰাটো নিশ্চিত কৰক।

   এই পইণ্টত, আপোনাৰ উৎস তথ্য ইয়াৰ সৈতে একে হ'ব লাগে:

   

2. স্পিয়াৰমেন সম্পৰ্ক সহগ বিচাৰি উলিয়াওক

   ৰেংকসমূহ স্থাপন কৰাৰ লগে লগে আমি এতিয়া স্পিয়াৰমেনৰ rho পাবলৈ Excel CORREL ফাংচন ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰো:

   =CORREL(D2:D11, E2:E11)

   সূত্ৰটোৱে ৰ এটা সহগ ঘূৰাই দিয়ে -০.৭৫৭৬ (৪ সংখ্যালৈ ঘূৰণীয়া), যিয়ে মোটামুটি শক্তিশালী ঋণাত্মক সম্পৰ্ক দেখুৱাইছে আৰু আমাক এই সিদ্ধান্তত উপনীত হ'বলৈ অনুমতি দিয়ে যে এজন ব্যক্তিয়ে যিমানেই বেছি ব্যায়াম কৰে সিমানেই তেওঁলোকৰ ৰক্তচাপ কম হয়।

   একেটা নমুনাৰ বাবে পিয়ৰচন সম্পৰ্ক সহগ (- 0.7445) অলপ দুৰ্বল সম্পৰ্ক সূচায়, কিন্তু তথাপিও statistica lly উল্লেখযোগ্য:

   

এইটোৰ সৌন্দৰ্য্যপদ্ধতিটো হ'ল যে ই দ্ৰুত, সহজ, আৰু ৰেংকিঙত সম্পৰ্ক আছে নে নাই সেইটো নিৰ্বিশেষে কাম কৰে।

পৰম্পৰাগত সূত্ৰৰ সৈতে এক্সেলত স্পিয়াৰমেন সম্পৰ্ক সহগ গণনা কৰক

যদি আপুনি একেবাৰে নিশ্চিত নহয় যে CORREL ফাংচনে Spearman ৰ rho ৰাইট গণনা কৰিছে, আপুনি পৰিসংখ্যাত ব্যৱহৃত পৰম্পৰাগত সূত্ৰৰ সৈতে ফলাফল পৰীক্ষা কৰিব পাৰে। এইদৰে:

1. প্ৰতিটো ৰেংকৰ যোৰ ( d ) ৰ মাজৰ পাৰ্থক্য বিচাৰি উলিয়াওক এটা ৰেংক আনটোৰ পৰা বিয়োগ কৰি:

   =D2-E2

   এই সূত্ৰটো যায় F2 লৈ আৰু তাৰ পিছত স্তম্ভৰ তললৈ কপি কৰা হয়।

   See_also: আন এটা কোষৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি চৰ্তযুক্ত ফৰ্মেটিং সূত্ৰসমূহ এক্সেল কৰক
2. প্ৰতিটো ৰেংক পাৰ্থক্য দুটাৰ শক্তিলৈ বৃদ্ধি কৰক ( d2 ):

   =F2^2

   এই সূত্ৰটো স্তম্ভ G লৈ যায়।

3. বৰ্গ পাৰ্থক্যসমূহ যোগ কৰক:

   =SUM(G2:G11)

   এই সূত্ৰটো যিকোনো খালী কোষলৈ যাব পাৰে, আমাৰ ক্ষেত্ৰত G12।

   তলৰ স্ক্ৰীণশ্বটৰ পৰা, আপুনি সম্ভৱতঃ ভাল লাভ কৰিব তথ্য ব্যৱস্থাৰ বুজাবুজি:

   

4. আপোনাৰ তথ্য গোটৰ কোনো বন্ধ ৰেংক আছে নে নাই তাৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি, স্পিয়াৰমেন সম্পৰ্ক সহগ গণনা কৰিবলৈ এই সূত্ৰসমূহৰ এটা ব্যৱহাৰ কৰক।

আমাৰ উদাহৰণত কোনো বন্ধন নাই, গতিকে আমি এটা সহজ সূত্ৰৰে যাব পাৰো:

d2 সমান কৰি 290 লৈ, আৰু n (পৰ্যবেক্ষণৰ সংখ্যা) 10 ৰ সমান, সূত্ৰটোৱে নিম্নলিখিত ৰূপান্তৰসমূহ কৰে:

ফলত, আপুনি -0.757575758 পাব , যিটো ত গণনা কৰা স্পিয়াৰমেন সম্পৰ্ক সহগটোৰ সৈতে নিখুঁতভাৱে একমতপূৰ্বৰ উদাহৰণ।

মাইক্ৰ'ছফ্ট এক্সেলত ওপৰৰ গণনাসমূহ তলত দিয়া সমীকৰণটোৰ সৈতে কৰিব পাৰি:

=1-(6*G12/(10*(10^2-1)))

য'ত G12 হৈছে বৰ্গ ৰেংক পাৰ্থক্যৰ যোগফল (d2) .

গ্ৰাফ ব্যৱহাৰ কৰি এক্সেলত স্পিয়াৰমেন সম্পৰ্ক কেনেকৈ কৰিব পাৰি

এক্সেলত সম্পৰ্ক সহগসমূহে কেৱল ৰৈখিক (পিয়াৰচন) বা একস্বৰীয় (স্পিয়াৰমেন) সম্পৰ্কহে জুখিব পাৰে। অৱশ্যে আন সংঘ সম্ভৱপৰ। গতিকে, আপুনি যি সম্পৰ্কেই নকৰক কিয়, এটা গ্ৰাফত চলকসমূহৰ মাজৰ সম্পৰ্কটো প্ৰতিনিধিত্ব কৰাটো সদায় এটা ভাল ধাৰণা।

ৰেংক কৰা তথ্যৰ বাবে এটা সম্পৰ্ক গ্ৰাফ আঁকিবলৈ, ইয়াত আপুনি কি কৰিব লাগিব:

1. এই উদাহৰণত ব্যাখ্যা কৰা ধৰণে RANK.AVG ফাংচন ব্যৱহাৰ কৰি ৰেংকসমূহ গণনা কৰক।
2. ৰেংকসমূহৰ সৈতে দুটা স্তম্ভ নিৰ্বাচন কৰক।
3. এটা XY স্কেটাৰ চাৰ্ট সন্নিবিষ্ট কৰক। ইয়াৰ বাবে, Scatter chart আইকন ক্লিক কৰক Inset টেবত, Chats গোটত।
4. add a আপোনাৰ চাৰ্টলৈ ট্ৰেণ্ডলাইন। আটাইতকৈ দ্ৰুত উপায় হ'ল চাৰ্ট উপাদানসমূহ বুটাম ক্লিক কৰা > ট্ৰেণ্ডলাইন যোগ কৰক... .
5. চাৰ্টত R-বৰ্গ মান প্ৰদৰ্শন কৰক। ইয়াৰ পেন খোলিবলৈ ট্ৰেণ্ডলাইনত দুবাৰ-ক্লিক কৰক, ট্ৰেণ্ডলাইন বিকল্পসমূহ টেবলৈ সলনি কৰক আৰু R-বৰ্গ মান প্ৰদৰ্শন কৰক চাৰ্টত বাকচ নিৰ্ব্বাচন কৰক।
6. উন্নত সঠিকতাৰ বাবে R2 মানত অধিক সংখ্যা দেখুৱাওক।

ফলস্বৰূপে, আপুনি ৰেংকসমূহৰ মাজৰ সম্পৰ্কৰ দৃশ্যমান উপস্থাপন পাব। ইয়াৰ উপৰিও আপুনি পাব... নিৰ্ধাৰণৰ সহগ (R2), যাৰ বৰ্গমূল হৈছে পিয়ৰচন সম্পৰ্ক সহগ (r)। কিন্তু আপুনি ৰেংক কৰা তথ্য প্লট কৰাৰ বাবে এই পিয়ৰছনৰ r স্পিয়াৰমেনৰ rho ৰ বাহিৰে আন একো নহয়।

মন কৰিব। R-বৰ্গ সদায় এটা ধনাত্মক সংখ্যা, সেয়েহে অনুমান কৰা স্পিয়াৰমেন ৰেংক সম্পৰ্ক সহগটোও সদায় ধনাত্মক হ’ব। এটা উপযুক্ত চিহ্ন যোগ কৰিবলৈ, আপোনাৰ সম্পৰ্ক গ্ৰাফত থকা ৰেখাডাল চাওক - এটা ওপৰলৈ যোৱা ঢালে এটা ধনাত্মক সম্পৰ্ক (প্লাছ চিহ্ন) আৰু এটা তললৈ যোৱা ঢালে এটা ঋণাত্মক সম্পৰ্ক (বিয়োগ চিহ্ন) সূচায়।

আমাৰ ক্ষেত্ৰত R2 ৰ সমান 0.5739210285। বৰ্গমূল বিচাৰিবলৈ SQRT ফাংচন ব্যৱহাৰ কৰক:

=SQRT(0.5739210285)

...আৰু আপুনি ইতিমধ্যে চিনাকি সহগ 0.757575758 পাব।

গ্ৰাফত তললৈ যোৱা ঢালটোৱে এটা ঋণাত্মক প্ৰদৰ্শন কৰে সম্পৰ্ক, গতিকে আমি বিয়োগ চিহ্ন যোগ কৰি -0.757575758 ৰ সঠিক স্পিয়াৰমেন সম্পৰ্ক সহগ পাম।

এনেকৈ আপুনি এক্সেলত স্পিয়াৰমেন ৰেংক সম্পৰ্ক সহগ গণনা কৰিব পাৰে। এই টিউটোৰিয়েলত আলোচনা কৰা উদাহৰণসমূহ ভালদৰে চাবলৈ, আপুনি তলত আমাৰ নমুনা কাৰ্য্যপুস্তিকা ডাউনলোড কৰিবলৈ স্বাগতম। মই আপোনাক পঢ়াৰ বাবে ধন্যবাদ জনাইছো আৰু অহা সপ্তাহত আমাৰ ব্লগত আপোনাক লগ পাম বুলি আশা কৰিছো!

কৰ্মপুথি অনুশীলন কৰক

এক্সেলত স্পিয়াৰমেন ৰেংক সম্পৰ্ক (.xlsx ফাইল)